Họ Hoàng Trung Bính

Trong trang sử vàng truyền thống của dòng họ Hoàng thôn Trung Bính tại Bảo Ninh, Quảng Bình, cụ Hoàng Khắc Hưởng là một trong những tên tuổi đáng kính trọng. Cuộc đời cụ là một hành trình tận hiến, đi từ người lính cầm súng bảo vệ quê hương đến người cán bộ mẫu mực trong công cuộc xây dựng đất nước.

Trong bảng vàng những người con ưu tú của họ Hoàng Trung Bính, chúng ta trân trọng vinh danh ông Hoàng Đăng Lãnh – một dịch giả uy tín, người đã âm thầm nhưng bền bỉ bắc nhịp cầu văn hóa giữa Việt Nam và thế giới, tiếp nối truyền thống văn chương vẻ vang của gia đình.

Trong dòng chảy của văn học Việt Nam đương đại, nhà văn Bảo Ninh là một tên tuổi lớn, một cây bút quan trọng hàng đầu của nền văn học nước nhà sau thời kỳ Đổi mới (1986). Không chỉ là niềm tự hào của giới văn chương, ông còn là một người con ưu tú của dòng họ Hoàng thôn Trung Bính, với tên khai sinh là Hoàng Ấu Phương.

Nhà giáo nhân dân Hoàng Thiếu Sơn (1920-2005) là một trong những tấm gương sáng của nền giáo dục nước nhà. Bên cạnh công tác nghiên cứu và giảng dạy bộ môn địa lý, ông còn là người truyền bá văn học nước ngoài vào Việt Nam với những tác phẩm dịch công phu, những cuộc nói chuyện hấp dẫn, kiến văn sâu rộng. Với không ít người, ông như một nhân vật huyền thoại về sở học, về trí nhớ và nghệ thuật truyền bá tri thức.

Trong dòng chảy lịch sử của nền khoa học Việt Nam, có những tên tuổi đã trở thành "cây đại thụ", đặt nền móng vững chắc cho cả một ngành. Giáo sư Hoàng Tuệ (1922 – 1999) chính là một trong những tượng đài kiệt xuất đó của ngành Ngôn ngữ học Việt Nam

Lễ nghi tổ tiên là mạch đạo của dòng họ. Người Hoàng – Huỳnh Trung Bính từ xưa đến nay đều lấy chữ Hiếu làm đầu, coi việc tế tự là trọng sự, dù đi đâu cũng nhớ ngày giỗ Tổ, ngày chạp mả.

Mộ phần tiên tổ là chốn ký thác linh hồn, là nơi tụ phúc cho cháu con. Theo lời tiền nhân truyền lại, lăng mộ thủy tổ của họ Hoàng Trung Bính đã ba phen trùng tu, mỗi lần đều in dấu công đức của tộc họ.

Từ đường là gốc rễ của dòng họ, là nơi hương khói không dứt, là dấu thiêng nối liền người đang sống với những bậc tiên linh khuất bóng.

Tương truyền trong gia phả cổ, thuở mở cõi phương Nam, vào năm Mậu Ngọ 1558, Chúa Tiên Nguyễn Hoàng vâng mệnh vua Lê Anh Tông, rời đất Bắc, đem theo tướng sĩ và lưu dân vào trấn thủ xứ Thuận – Quảng.

Tục truyền rằng, vùng đất Trung Bính nay thuộc xã Bảo Ninh, thành phố Đồng Hới, nguyên xưa là làng Trung Bính, tổng Võ Xá, phủ Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Đất chẳng rộng, dân chưa đông, song lịch sử hình thành lại phong phú, cốt cách làng quê ẩn tàng nhiều điều cổ hậu.